Yapay Zeka (YZ) son yıllarda birçok sektörde önemli gelişmeler kaydederek hayatımızın bir parçası haline gelmiştir. Bununla birlikte, eğitim alanında da YZ'nin kullanımı giderek artmaktadır. YZ destekli eğitim süreçleri, öğretmenlere ve öğrencilere birçok avantaj sağlarken, beraberinde çeşitli etik sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu makalede, YZ destekli eğitim süreçlerinde ortaya çıkan etik sorunlar incelenecektir.
Birinci etik sorun, öğrencilerin gizliliği ve veri güvenliğidir. YZ, genellikle öğrencilerin performansını değerlendirmek için kullanılır. Bununla birlikte, öğrencilerin kişisel verilerinin toplanması, depolanması ve analiz edilmesi sürecinde, gizlilik ve veri güvenliği sorunları ortaya çıkabilir. Hassas öğrenci verilerinin yetkisiz kişilerin eline geçmesi ya da verilerin yanlış kullanılması gibi durumlar göz ardı edilemez.
İkinci etik sorun, insanlığa hizmet etme amacıyla YZ'nin kullanılmasının önemini vurgulayan öğretmen-etikçilik ilişkisidir. YZ destekli eğitim süreçlerinde, öğretmenlerin rolü ve etik sorumlulukları değişebilir. Öğretmenler, YZ'nin öğrencilerin gereksinimlerini ve performansını daha iyi anlamak için kullanılmasını teşvik edebilirken, öğretmenlerin insanlık ve toplum değerlerini koruma görevi de bilinçli bir şekilde yerine getirilmelidir. Özellikle etik değerlerin YZ algoritmasında yer alması gerekmektedir.
Üçüncü etik sorun, YZ'nin eşitsizliği artırma potansiyelidir. YZ destekli eğitim süreçlerinde, öğrencilere bireyselleştirilmiş eğitim sunulabilir. Ancak, eşitsiz ekonomik ve sosyal koşullara sahip olan öğrenciler, YZ'ye erişim konusunda dezavantajlı konuma düşebilir. Bu da eşitsizlikleri artırarak bazı öğrencilerin geride kalmasına neden olabilir.
Dördüncü etik sorun, YZ'nin öğrencilerin sosyal ve duygusal becerilerini geliştirme potansiyelidir. YZ destekli eğitim süreçlerinde, öğrencilere sosyal ve duygusal becerilerin öğretilmesi için kişilik analizleri ve duygusal tepki tahminleri gibi teknolojiler kullanılabilir. Ancak, bu tür teknolojilerin doğruluğu ve etik değerlere uygunluğu konusunda tartışmalar mevcuttur. Öğrencinin duygusal ve sosyal gelişimi sadece teknolojilere dayanarak ölçülmemelidir.
Son olarak, beşinci etik sorun, YZ'nin öğrencilerin öğrenme süreçlerini yönlendirme potansiyelidir. YZ, öğrencilerin ilgi alanlarını ve performanslarını analiz ederek, öğretim programını şekillendirebilir. Ancak, YZ'ye aşırı güvenmek, öğrencilerin kişisel tercihlerini ve benzersiz öğrenme ihtiyaçlarını göz ardı etmek anlamına gelebilir. Eğitimde, öğretmenlerin bireysel farklılıkları dikkate alarak öğrencilere yol göstermesi son derece önemlidir.
YZ destekli eğitim süreçlerinin önemi giderek artmaktadır. Ancak, bu süreçlerde ortaya çıkan etik sorunlar göz önünde bulundurulmalı ve çözümlenmelidir. Öğrencilerin gizliliği, veri güvenliği, eşitsizliklerin artması, öğretmen-etikçilik ilişkisi, öğrencilerin sosyal ve duygusal becerileri ile öğrenme süreçlerinin yönlendirilmesi gibi konularda etik değerlerin korunması büyük önem taşımaktadır. YZ, insanlığa hizmet etme amacıyla kullanıldığında, eğitimde daha olumlu etkiler yaratacaktır."
